خواص گزنه - آکاایران

گزنه urtica 
گیاهی پایا، دوپایه، علفی، سبز، ایستاده دارای کرکهای گزنده که ارتفاع آن به 120ـ50 سانتیمتر می‌رسد ساق? متعدد راست، کمی زاویه‌دار، چهار پهلو و تقریباً ضخیم، ساده و یا خیلی کم منشعب، پوشیده از کرکهای گزنده است. برگها دمبرگدار، سبز روشن در دو سطح پوشیده از کرک گزنده، گل تک جنس، بسیار ریز، سبز خام و مجتمع در توده‌های کوچک کروی می‌باشد .

اندام داروئی: برگها بخش داروئی این گیاه را تشکیل می‌دهند.

زمان جمع‌آوری: بهترین زمان برداشت و جمع‌آوری برگهای این گیاه از اردیبهشت‌ماه تا شهریورماه می‌باشد .

دامن? انتشار: انتشار عمومی گیاه گزنه در نقاط مرطوب ایران، خصوصاً نواحی شمالی، غربی و مرکزی مانند اصفهان، شاهرود، بسطام، کوه کاشان و ارتفاعات 3000 متری است .

مواد متشکله: در برگ گزنه، کلروفیل، کاروتن، گزانتوفیل، لوکوآنتوسیانیدین، فلاون، فلاونول به میزان کمتری از لوکوآنتوسیانیدین در این گیاه است . تری‌ترپن‌ها، استرول‌ها شامل بتاسیتوسترول در گیاه موجود است .

اسید فرمیک نیز در برگ گزنه وجود دارد . برگهای تازه گزنه حاوی سکرتین می‌باشد، همین‌طور دارای 5/1 درصد کلروفیل خالص است. برگ خشک گزنه 5/7% کلروفیل دارد. مواد فنلی نیز در این گیاه وجود دارد که شامل کافئیک اسید، فرولیک اسید، سیناپیک اسید، اسکولتین و کافئوئیل مالیک اسید و کلروژنیک اسید می‌باشد. تانن، موسیلاژ و نوعی گلیکوزید با اثر قرمزکنندگی پوست و ماد? رنگی به نام اورتی‌سین (Urticin) و همچنین آلکالوئید اسکوپولتین (Scopoletin) نیز در گزنه موجود است. تری‌گلیسرید، دی‌گلیسرید و فسفولیپیدهای مختلفی از این گیاه جدا شده است . سیتوکین‌های عمده گزنه شامل زآتین، زآتین نوکلئوتید، ایزوپنتیل آدنین، ایزوپنتیل آدنوزین، ایزوپنتیل آدنین نوکلئوتید و دی‌هیدروزآتین می‌باشد . همچنین ترکیبات ایندولی همراه با هیستامین و 5 ـ هیدروکسی ترپیتامین و اسیدهائی از جمله آسکوربیک اسید، سالیسینیک اسید و هورمون‌های گیاهی و اسیدهای آمینه ضروری نیز جز ترکیبات گزنه است. در برگهای تاز? گزنه عناصری مانند ازت، گوگرد، فسفر، پتاسیم، منیزیوم، کلسیم و عناصر نادر مانند آهن، روی، مولیبدن و مس موجود است.

خواص درمانی گیاه گزنه: گزنه به صورت خوراکی بعنوان مدر، پائین آورند? قند و اسید اوریک و به صورت موضعی در درمان برخی از بیماریهای پوست و مو از جمله اگزما، بیماریهای التهابی و حتی در درمان ریزش مو، مورد استفاده قرار می‌گیرد .

موارد استعمال در پزشکی گذشته: در طب گذشته از گزنه بعنوان مدر، ضد التهاب و مقوی قوه باه مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور سنتی گزنه تصفیه‌کنند? خون (blood purifier)، مدر (diuretic)، متوقف کنند? خونریزی (Styptic) و تونیک محرک در نظر گرفته شده است و برای درمان اسهال دیسانتری و بیماریهای مزمن کولون و بثورات مزمن پوستی به کار رفته است.

آثار فارماکولوژیکی: ترکیبات فنلی موجود در گزنه که شامل کافئیک اسید، فرولیک اسید، سیناپیک اسید (Sinapic acid) فیستین (Fisetin) و میرستین می‌باشد. بر روی باکتری‌هائی مثل اشریشیاکلی، پروتئوس ولگاریس، کلبسیلا و پسودوموناس اثر دارد و عصار? این گاه بر روی سالمونلا و پروتئوس مقاوم به آنتی‌بیوتیک مؤثر است. همچنین باعث وقفه در رشد چندین مخمر، کپک و قارچ و باکتری شده است . اثرات ضد قارچی بعضی از ترکیبات موجود در گزنه نیز تأیید شده است . گزنه دارای اثر مدری است و اثر دیورتیک این گیاه با افزایش دفع کلر و اوره همراه است و ثابت شده است مصرف 14 روز? این گیاه موجب کاهش وزن بدن و کاهش فشار سیستولیک می‌گردد .

برگ گزنه، منجر به کاهش التهاب می‌گردد. ریشه گزنه پرولیفراسیون سلولی در بافت هایپرپلاستیک خوش‌خیم پروستات و فعالیت اتصالی گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی را مهار می‌کند. در شرایط in-vitro عصاره قلیایی آبی برگ گزنه فعالیت ضد باکتری نشان داده است. این عصاره رشد استافیلوکوک‌ها را در غلظت 500 و اسپوروزا را در غلظت 5/62 کاهش می‌دهد.

مقادیر LD50برای دم‌کرد? برگ گزنه و جوشاند? برگ گزنه که به صورت داخل وریدی به موش‌ها تزریق گردید به ترتیب 1.92 g/kgو 1.72 g/kgبود. LD50در آزمایشات مزمن در رت‌هائی که به آنها از طریق گاواژ، دم‌کرد? برگ گزنه داده شد برابر با 1.31 g/kgبود .

گزنه گیاهی است که از دوران ماقبل تاریخ نیز وجود داشته و مردم آن زمان از آن برای تغذیه استفاده می کردند و از خواص درمانی آن اطلاع داشته اند .
گزنه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است .در مورد مصرف آن در کودکان مطلبی نیافتم.
1) گزنه مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می کند ، حتی در بعضی از مورد موی سر دوباره می روید . برای استفاده از این خاصیت 6 گرم سر شاخه ها و برگها و ریشه گزنه را بتنهایی و یا با 30 گرم چای کوهی در یک لیتر آبجوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد . شبها مقدری از این مایع را به سر بمالید و صبح بشوئید .
2)برای برق شدن و جلا دادن به موها بعد از شستشوی سر موها را با چای گزنه ماساژ دهید . بدین منظور یک قاشق چایخویر بگ گزنه خشک را در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیمساعت بگذارید بماند . ماساژ دادن با این چای ، شوره سر را برطرف می کند.
3)دستگاه هاضمه را تقویت می کند
4)ادرار را زیاد می کند
5)برای درمان بیماری قند مفید است بدین منظور یک فنجان چای گزنه را سه بار در رو.ز میل کنید
6)ترشح شیر را در زنان شیرده زیاد می کند
7)اخلاط خونی را برطرف می کند
8)بیماریهای پوستی را برطرف می کند
9)برای باز کردن عادت ماهیانه از دانه گزنه استفاده کنید
10)در درمان کم خونی موثر است و تعداد گلبولهای قرمز را زیاد می کند
11)اگر در ادرار خون وجود داشته باشد گزنه آنرا برطرف می کند
12)گزنه عرق آور است
13)پاک کننده اخلاط سینه ، ریه و معده است
14)نیروی جنسی را تقویت می کند
15)گرفتیگ های کبدی را رفع می کند
16)برای از بین بردن زگیل ، ضماد برگهای تازه آنرا روی زگیل بمالید .
17)برای پاک کردن مثانه ، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ از مثانه برگ گزنه را همراه با ریشه شیرین بیان دم کنید و بنوشید
18)برای التیام زخم ها و زخم های سرطانی از ضماد تخم گزنه مخلوط با عسل استفاده کنید
19)برای برطرف کردن کهیر از جوشانده گزنه بمقدر سر فنجام در روز بنوشید
20)درد نقرس را کاهش می دهد
21)برای برطرف کردن ناراحتی های زنانه قبل از عادت ماهیانه از چای گزنه استفاده کنید
22)ناراحتی های کلیه را برطرف می کند
23)ضماد آن درد عضلانی را برطرف می کند
24)کرم معده و روده را می کشد
25)درمان کننده بواسیر است
26)برای برطرف کردن درد رماتیسم ، برگهای تازه آنرا روی پوست بمالید .
موفق باشید

?

چای گیاه گزنه، برخلاف کرک‌های گزنده‌ای که بر روی برگ‌ها و ساقه‌هایش دارد، دارای چندین خاصیت دارویی است.

گزنه (نام علمی: Urtica dioica) گیاهی از تیره گزنه، علفی و پایا با ساقه‌ای منشعب است. ساقه آن راست و چهارگوش بوده و برگ‌های آن پوشیده از کرک‌های گزنده‌ است.

خواص دارویی چای گزنه (دم‌کرده گزنه):

• مجاری ادرار (پروستات) را مداوا می‌کند.

• دستگاه تنفسی را درمان می‌کند.

• ضد قند خوناست.

• افزایش دهنده گلبول‌های قرمز خون است.

• صرف نظر از جنبه‌های خوراکی که به صورت پخته مانند اسفناج خورده می‌شود وسرشار

از مواد معدنی و مغذی است دارای ماده‌ای به نام سکرتین است که بهترین عامل

جهت به کار انداختن غدد ترشحی هاضمه در معده، ‌روده، کبد، لوزالمعده و کیسه

صفرا است.

• ضد سرفه، سل و آسم است.

•ضد آرتروز، رماتیسم و دیگر اختلالات مفصلی و ماهیچه‌ای می‌باشد.

• با مشکلات پوستی مقابله می‌کند.

• اختلالات روده‌ای را درمان می‌کند.

• در درمان آلرژی‌های مختلف مانند اگزما و تب یونجه موثر است.

گزنه

گزنه

گَزَنه (نام علمی: Urtica dioica) گیاهی از تیره گزنه، علفی و پایا با ساقه‌ای منشعب است. ساقه آن راست و چهارگوش بوده و برگهای آن پوشیده از کرک‌های گزنده‌ای است.

پراکنش جغرافیایی

در ایران درییلاقات اطراف تهران، شمیرانات ودرکرج دردامنه‌های البرز، کندوان، پل زنگوله، در مناطق شمالی در گیلان درهرزویل وجنگل نودی، عمارلو، راه کبوترچاک به زردچیان، رودبار، آستارا، بندرگز ودرآذربایجان در دامنه‌های سهند، زنقاب، دیلمان وارسباران ,لرستان(در کنار رودخانه کشکان) بطورخودرودیده می‌شود.

خواص دارویی

مداوای مجاری ادرار (پروستات)، درمان دستگاه تنفسی، کاتاره معده، ضد قند خون، افزایش دهنده گلبولهای قرمز خون. صرف نظر از جنبه‌های خوراکی که به صورت پخته همانند اسفناج خورده می‌شود و سرشار از مواد معدنی و مغزی است این گیاه حاوی ماده‌ای به نام سکرتین است که بهترین عامل جهت تحریک و به کار انداختن غدد ترشحی هاضمه در معده، روده، کبد، لوزالمعده وکیسه صفرا است. خاصیت مهم دیگر آن کمک ساختن به ساخته شدن گلبولهای سرخ و در نتیجه تنفس مناسب سلولهای بدن است.

ضد اسهال است به ویژه در اسهالهای خطرناک که در هنگام شیوع وبا پیدا می‌شود بکار می‌رود، خونروشها(خون روش بینی، سینه وانواع دیگر) و خلط‌های ناراحت کننده (در سرماخوردگی وگرفتگی مجاری تنفسی) را آرام می‌کند. مقوی است وبه مادران شیرده جهت زیاد شدن شیر کمک می‌کند وعادت ماهانه زنان را تنظیم می نمایدویاچنان تأثیری دارد که اگر قاعده گی بطور غیر طبیعی قطع شود مجددأ آن را برقرارمی کند. خون را تصفیه کرده وضدکرم است. استعمال خارجی آن درموارد رماتیسم موفقیت آمیزبوده است. غرغره دهان با فراورده دارویی این گیاه یک ماده ضروری جهت ضدعفونی کردن دهان، رفع ورم و جراحات لثه ومداوای آنژین به شمار می‌رود، لوسیون و کمپرس‌های گزنه در مراقبت‌های زیبایی مانندتمیزکردن پوست، از بین بردن آکنه، اگزماوجلوگیری از ریزش موی سر به کارمی رود.

قسمت‌های مورد استفاده: برگها، سرشاخه‌های گلداروریشه گزنه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اخیراً حلقه‌های پپتیدی ای از عرق گزنه جدا سازی شده است که نام اختصاری گزلین دارند ( ترکیبی از گزنه+انسولین) این حلقه‌ها که اثر ضد دیابت رابه آن‌ها نسبت می دهند قادرند با روی هم قرار گرفتن ایجاد منفذ(pore) نموده و گلوکز را به درون سلول انتقال دهند. تحقیق فوق در دانشگاه‌های تهران و تورنتو کانادا صورت پذیرفته.(1)

گزنه

جستارهای وابسته

• فهرست گیاهان

منابع

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی درباره? گزنه موجود است.

• نوشتاری از بهمن فصیحی، برگرفته از وب‌گاه مغان ارس (برداشت آزاد با ذکر منبع)
• برگرفته از کتاب شناسایی گیاهان دارویی و صنعتی جنگلی ومرتعی(جلد اول)

خدا نکند که گزنه با پوست تماس پیدا کند. در این صورت با بی‌رحمی تمام باعث خارش آن می‌شود. اما اگر به درستی از آن استفاده کنید ورق برمی‌گردد و این گیاه خشن می‌شود بهترین دوست سلامتی شما. با ما همراه باشید تا شما را با گوشه‌ای از خواص گزنه آشنا کنیم.
زیر پوست خشن این گیاه، خواص پزشکی فوق‌العاده‌ای نهفته است. این گیاه باعث تصفیه‌ی خون، بهبود بیماری تب یونجه، پروستات، زیبایی و تقویت موها می‌شود. از آنجایی که این گیاه ظاهر خشنی دارد و لمس آن باعث خارش و سوزش پوست می‌شود تقریباً شناسایی آن ساده است. یونانی‌ها و رومی‌های باستان از این گیاه برای درمان بیماری‌ها و ناخوشی‌های فصل سرما، آرتریت و برای رشد سریع‌تر موهایشان استفاده می‌کردند. لازم است که در روزگار ما نیز هر چه بیشتر با خواص گزنه و گیاهان دیگر آشنا شویم و از آن‌ها استفاده کنیم.

گزنه

گزنه گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یک متر بالا میرود. این گیاه در خرابه ها ،‌باغها و نقاط مرطوب که چهارپایان از آن عبور می کنند بحالت خودرو میروید ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه ای که سبز می شود کم کم تمام منطقه را فرا می گیرد .

طرز استفاده از گزنه

1- دم کردن گزنه

مقدار 40 گرم برگ گزنه را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم کنید . مقدار مصرف آن سه فنجان در روز بعد از غذاست .

2- جوشانده گزنه

مقدر 30 گرم گزنه را در یک لیتر آب ریخته و بمدت 10 دقیقه آنرا بجوشانید . این جوشانده برای تصفیه خون مفید است . مقدار مصرف آن یک فنجان بین غذاها در روز است .

3-تنطور گزنه

یک قسمت برگ گزنه را با پنج قسمت الکل 50 درجه طبی مخلوط کرده و در داخل شیشه در بسته بریزید و بمدت 15 روز هر روز آنرا تکان دهید بعد از اینمدت آنرا صاف کرده و در شیشه دربسته نگاهدری کنید . مقدر مصرف آن 15-10 قطره سه بار در روز می باشد .

مضرات گزنه

گزنه اگر بیش از حد استفاده شود ممکن است برای روده ها و کلیه ها مضر باشد بنابراین بهتر است با صمغ عربی و کتیرا خورده شود.
مقدر مصرف بیش از 10 گرم در روز ممکن است باعث بند آمدن ادرار شود . زنان باردار و کودکان باید از مصرف آن خورددی کنند .

خاصیت پیشگیری از بیماری ها

همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند بیماری‌های ویروسی، حفظ انرژی و دوری از خستگی بهتر است. روزانه یک فنجان دم کرده‌ی این گیاه را میل کنید. برای این کار یک قاشق غذاخوری برگ گزنه را با 250 میلی لیتر آب جوش دم کرده و میل کنید.

با گزنه لوسیون ضد ریزش مو درست کنید

همچنین می‌توانید خودتان دست به کار شوید و یک لوسیون تقویت کننده‌ی ضدریزش مو تهیه کنید. برای این کار به اندازه‌ی سه مشت برگ تازه‌ی گزنه را با 200 میلی لیتر آب آنقدر بجوشانید تا حجم مایع نصف شود. سپس محلول را صاف و آن را دور از نور خورشید نگهداری کنید.

هر روز صبح چند قطره از این محلول را به پوست سرتان بزنید و کمی ماساژ دهید. این گیاه می‌تواند نقش موثری در کنترل سبوم ترشح شده داشته باشد و برای همین هم در ترکیبات بیشتر شامپوهای مخصوص موهای چرب استفاده می‌شود.

اگر موهای چربی دارید دو قاشق غذا خوری برگ گزنه را با 200 میلی لیتر آب جوش به مدت 20 دقیقه دم بدهید. وقتی دم کرده آماده شد چند قاشق غذاخوری خاک رس سبز به آن اضافه کنید تا به صورت یک خمیر غلیظ در بیاید.

زمانی که می‌خواهید حمام کنید این خمیر را به پوست سر و ساقه‌ی موها بزنید و سپس به آرامی ماساژ دهید. بگذارید خمیر به مدت 5 تا 10 دقیقه روی سرتان بماند و سپس با دقت موها را شستشو دهید. این شامپو به مدت یک هفته و داخل ظرف در بسته قابل نگهداری و استفاده است.

خواص داروئی گیاه گزنه

1) گزنه مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می کند ، حتی در بعضی از موارد موی سر دوباره می روید . برای استفاده از این خاصیت 6 گرم سر شاخه ها و برگها و ریشه گزنه را بتنهایی و یا با 30 گرم چای کوهی در یک لیتر آبجوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد . شبها مقدری از این مایع را به سر بمالید و صبح بشوئید .

2)برای براق شدن و جلا دادن به موها بعد از شستشوی سر موها را با چای گزنه ماساژ دهید . بدین منظور یک قاشق چایخوری برگ گزنه خشک را در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید بماند . ماساژ دادن با این چای ، شوره سر را برطرف می کند.

3)دستگاه هاضمه را تقویت می کند

4)ادرار را زیاد می کند

5)برای درمان بیماری قند مفید است بدین منظور یک فنجان چای گزنه را سه بار در روز میل کنید

6)ترشح شیر را در زنان شیرده زیاد می کند

7)اخلاط خونی را برطرف می کند

8)بیماریهای پوستی را برطرف می کند

9)برای باز کردن عادت ماهیانه از دانه گزنه استفاده کنید

10)در درمان کم خونی موثر است و تعداد گلبولهای قرمز را زیاد می کند

11)اگر در ادرار خون وجود داشته باشد گزنه آنرا برطرف می کند

12)گزنه عرق آور است

13)پاک کننده اخلاط سینه ، ریه و معده است

14)نیروی جنسی را تقویت می کند

15)گرفتگی های کبدی را رفع می کند

16)برای از بین بردن زگیل ، ضماد برگهای تازه آنرا روی زگیل بمالید .

17)برای پاک کردن مثانه ، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ از مثانه برگ گزنه را همراه با ریشه شیرین بیان دم کنید و بشویید

18)برای التیام زخم ها و زخم های سرطانی از ضماد تخم گزنه مخلوط با عسل استفاده کنید

19)برای برطرف کردن کهیر از جوشانده گزنه بمقدار سه فنجان در روز بنوشید

20)درد نقرس را کاهش می دهد

21)برای برطرف کردن ناراحتی های زنانه قبل از عادت ماهیانه از چای گزنه استفاده کنید

22)ناراحتی های کلیه را برطرف می کند

23)ضماد آن درد عضلانی را برطرف می کند

24)کرم معده و روده را می کشد

25)درمان کننده بواسیر است

26)برای برطرف کردن درد رماتیسم ، برگهای تازه آنرا روی پوست بمالید

برچسب ها : تقویت مو, خواص جادویی گزنه, خواص خوراکیها, خواص گزنه, درمان دیابت, درمان دیابت تا تقویت مو, همه خواص جادویی گزنه, همه خواص جادویی گزنه؛ از درمان دیابت تا تقویت مو